Uitleg oefeningen

Het projekt Caudal, dat sinds september 2003 officiëel op het net staat, is een zelfstudiepakket waarmee gevorderde studenten hun woordenschat Spaans kunnen vergroten. De woorden worden contrastief aangeboden, dat wil zeggen, in het Spaans en het Nederlands. Het lexicon dat in het programma wordt aangeboden, is afkomstig uit het boek En esto creo van Carlos Fuentes. Dit werk is verdeeld in thema’s als liefde, vriendschap en geloof. Door de thematische indeling, die in het programma is overgenomen, is het memoriseren van de ongeveer 1000 woorden makkelijker en zinvoller dan bij een willekeurige ordening van woorden.

Het totale pakket bestaat uit drie delen:

• de woordenschatlijsten in papieren versie
• het zelfstudiepakket met oefeningen 
• een mogelijkheid om via e-mail in contact te treden met de docenten.

De woordenschatlijsten per hoofdstuk worden op de eerste collegedag verkocht, die zijn vooral bedoeld om een overzicht te krijgen van het aantal woorden dat geleerd dient te worden.

Het zelfstudiepakket bevat per hoofdstuk 40 woorden, die allereerst als 'overhoorkaartjes' aangeboden worden. Het is van groot belang eerst deze woorden te memoriseren of in ieder geval door te nemen, voordat aan de oefeningen wordt begonnen. Pas dan geeft de oefening een goed resultaat.

De oefeningen zijn gevarieerd: invuloefeningen waarin het juiste woord of de definitie ingevuld moet worden, sleepoefeningen waarin het woord gekoppeld moet worden (matching) aan de juiste vertaling, definitie of context, en meerkeuze-oefeningen. 
De uitleg van elke oefening is te vinden bovenaan de oefening zelf. Door op het knopje overzicht te klikken komt men weer bij het hoofdstukoverzicht terug.

Bij het opstellen en structureren van het lexicon is er een keuze gemaakt voor het onderverdelen in niveaus. Deze onderverdeling wordt in het soort oefeningen gespecificeerd.

Overzicht van de oefeningtypen

Niveau 1: 
De transparante woorden, die makkelijk herleidbaar zijn uit een andere taal met een concrete en eenduidige betekenis, behoren tot deze categorie. De oefeningen hebben als doel dat de gebruiker woorden invult en de betekenisomschrijving of de Nederlandse vertaling koppelt aan het woord. De oefeningen bestaan uit:

1. invuloefeningen met context-doelwoord
2. oefeningen met de definitie en het lemma
3. oefeningen met het lemma en de vertaling

Niveau 2: 
Frequente woorden met een abstracte betekenis. Het zijn vooral moeilijke woorden die vaak voorkomen en actief gekend moeten worden. Hierbij worden ook verwante woorden gevoegd die qua schrijfwijze op elkaar lijken, maar niet noodzakelijk dezelfde betekenis hebben, zoals bijvoorbeeld la carta en de kaart. Woorden met dit soort verwantschap worden ook wel “valse vrienden” genoemd. [Dit is overigens een onjuiste vertaling van false friends die grappig genoeg op dezelfde bedrieglijke verwantschap berust: false ≠ vals.]

Deze woorden worden eerst makkelijk geoefend door matching-oefeningen en daarna, omdat ze toch actief gekend moeten worden, door middel van invuloefeningen. Dit resulteert in de volgende oefeningtypen:

    1. koppeloefeningen
        a. definitie met lemma
        b. context met doelwoord
        c. lemma met vertaling
    2. invuloefeningen
        a. doelwoord in context
        b. lemma bij definitie

Niveau 3: 
Deze categorie bevat de moeilijke woorden: minder frequente woorden die wel belangrijk zijn voor het begrip van complexe teksten. Het zijn vooral woorden met een abstracte betekenis, die receptief gekend moeten worden. De gebruiker kan de volgende oefeningen doen om zich deze woorden eigen te maken:

    1. koppeloefeningen
        a. context met doelwoord
        b. lemma met vertaling
    2. meerkeuze-oefening
        a. synoniem en lemma
        b. lemma en antoniem

Ten slotte zijn er de “extra” invuloefeningen om bepaalde uitdrukkingen of werkwoorden met een vaste prepositie te verwerven. 

De vertaling van de woorden is zo kort en zo eenvoudig mogelijk gehouden. De betekenis van de lemma’s in het boek En esto creo is hiervoor het uitgangspunt geweest. Er worden ook andere contexten aangeboden, maar altijd met de definities van het boek als basis. 

Aanbevelingen

Ook voor dit onderdeel van de taalverwerving geldt dat alleen een volgehouden inspanning werkelijk loont. De taal die we als moedertaal hebben aangeleerd is de enige die geen lacunes zal vertonen. In de moedertaal kennen we misschien wel tien keer zoveel woorden passief dan in een later geleerde taal en onze actieve woordenschat in de moedertaal is ook vijf keer zo groot. Daarom moeten we ons erbij neerleggen dat we die andere taal nooit volledig zullen beheersen.Maar als we vaak en intensief met de tweede taal bezig zijn, kunnen we toch een groot deel van het lexicon passief en actief leren beheersen. Het is daarom van belang voortdurend te oefenen en je niet te laten ontmoedigen. Dit vereist motivatie en volharding. Een zware taak die wij proberen te verlichten met dit programma Woordenstroom (Caudal de palabras). Dat het jullie niet overspoelt maar meesleept.

Uiteraard is dit programma voor verbetering vatbaar. Daarom vragen wij begrip voor wat beter had gekund en vragen wij aan iedereen om opmerkingen, kritiek en suggesties op te sturen. Daarvoor is in het programma een speciale emailfunctie opgenomen. 

Veel succes en plezier met Caudal! 

De samenstellers: Anna Escofet en Carmen Lie-Lahuerta
De assistentie: Jan de Jong, Arjen Florijn en Annelet Lykles

© 2003-2014 Faculteit der Geesteswetenschappen, Universiteit van Amsterdam

Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit programma mag op welke wijze dan ook worden vermenigvuldigd, aangepast, openbaar gemaakt en/of doorgegeven, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Faculteit der Geesteswetenschappen, UvA.

Auteurs: drs. C. Lie-Lahuerta en drs. A. Escofet Vilà, Capaciteitsgroep Romaanse talen en culturen